гирифтан — [گرفتن] 1. чизеро аз ҷое бо даст бардоштан: қаламро гирифтан, телпакро аз сар гирифтан, чодир аз рӯй гирифтан 2. доштан бо даст, қапидан; даст гирифтан а) доштан, ба қабза даровардан; б) маҷ. дастгир кардан 3. қабул кардан, пазируфтан: ин шайх… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дидан — [ديدن] 1. қобилияти биноӣ доштан, нигоҳ кардан, нигаристан 2. дучор омадан бо касе ё чизе, вохӯрдан 3. зиёрат, аёдат, хабаргирӣ аз аҳволи касе; мулоқот, дидорбинӣ: барои дидани касе рафтан 4. дарёфтан, дарк кардан, фаҳмидан, донистан 5. ҳисоб… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
лаб — [لب] 1. канори берунии атрофи даҳони одам ва баъзе ҳайвонҳо, ки дандонҳоро мепӯшонад: лаби боло, лаби поин, лаби тунук, лаби ғафс, лаби гулгун, лаби майгун, лаби пурханда, лаби хандон, лаби ҷонбахш, кунҷи лаб, лабро пок кардан, лабони касе ба… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
пушт — [پشت] 1. қисми қафои бадан аз миён боло то китфу шона ва гардан; тахтапушт 2. тарафи ақиби ҳар чиз, қафо, ақиб, пас: пушти дар, пушти хона, аз пушт аз пас, аз қафо; аз пушти а) аз паси, аз ақиби, баъди; б) дар ғайби, дар набудани (касе) 3. пай,… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дарӣ — I [دري] мансуб ба дара; кабки дарӣ навъе аз ҷинси кабки хушхон II [دري] забони форсию тоҷикии адабӣ, ки аз асрҳои VIII IХ сар карда дар Мовароуннаҳр ва Хуросон нашъунамо ёфт ва дар давраҳои баъд ба дигар сарзаминҳо паҳн шуда, асос ва намунаи… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
истисно — [استثنا] а. аз байни чизи зиёде ҷудо карда гирифтани яке, аз маҷмӯи чизҳо чизеро баровардан: ба таври истисно, ба тариқи истисно, ба истиснои …; бе истисно // бидуни истисно истисно накарда, аз як сар; истисно кардан аз ҷумлаи чизҳо якеро… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қадам — [قدم] а 1. пой, андозаи пой аз сарангушт то пошна 2. фосилаи байни ду пой вақти роҳ рафтан, гом (ҳамчун воҳиди паймоиш) 3. қадаммонӣ, роҳгардӣ, роҳравӣ; бо қадамҳои дилпурона, бо қадамҳои калон калон, бо қадамҳои қатъӣ, бо қадамҳои оҳиста, бо… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
қатор — I [قطار] а 1. хати ба тартиб ҷойгирифтаи чизҳои якхела; гурӯҳи одамон, чорпоён, мошинҳо ва ғ., ки пайи ҳам ё паҳлӯи ҳам бо тартиб истодаанд ё воқеъ гаштаанд, саф, рад, рада, радиф: қатори вагонҳо, қатори дарахтон, қатори ҳавлиҳо, қатори… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
муставфӣ — I [مستوفي] а. таър. сардори аҳли девон, ки аз муҳосибон ҳисоб мегирифт; ҳисобдор, сарҳисобдор II [مستوفي] а. кит. басанда, кофӣ … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
мӯр — [مور] ниг. мӯрча ◊ монанди мӯру малах // мӯру малах барин чизи бисёр ва беҳисоб; аз ҳад зиёд; аз мӯр камтар хеле беқадр ва ночиз; ба хонаи мӯр об сар додан вайронкорӣ кардан, шӯру ғавғо бархезондан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ